การเลือกดินที่ดี

  ดินผสมที่ขายเป็นถุงตามริมถนนหรือปั๊มน้ำมันถือเป็นสินค้าประจำของคนรักสวนรักต้นไม้เลยทีเดียว เพราะดินในสวนตามบ้านหรือที่อยู่อาศัยปัจจุบันโดยเฉพาะในหมู่บ้านจัดสรรมักเป็นดินถมซึ่งไม่ค่อยมีคุณภาพนัก ทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตไม่ดีเท่าที่ควร หลายคนจึงหันไปใช้ดินผสมที่วางขายมากขึ้น เพราะนอกจากจะหาง่าย ใช้สะดวกแล้วยังไม่ต้องไปหาซื้อวัสดุมาผสมเองให้ยุ่งยากและเปลืองแรงแต่ก่อนจะซื้อดินผสมสักถุง ลองดู “เกร็ดสวน” ดีๆ ที่เรานำมาฝาก ทั้งการใช้ให้เหมาะกับชนิดต้นไม้ การเลือกซื้อ และสูตรดินผสมง่ายๆ ให้ไปทำใช้เองกัน

เลือกดินผสมให้เป็น

                 ดินผสมถุงที่ขายทั่วไปมีให้เลือกใช้หลายสูตร ก่อนซื้อควรอ่านฉลาก ถ้าเป็นไปได้เลือกที่บอกวัตถุดิบไว้ข้างถุง ปกติแล้วพรรณไม้แต่ละชนิดต้องการวัสดุปลูกแตกต่างกัน เช่น ไม้ดอกไม้ประดับทั่วไปควรเลือกใช้ดินผสมที่มีความร่วนซุยสูง มีอินทรียสารที่เป็นประโยชน์กับพืช ดินผสมสำหรับเพาะกล้าต้องเก็บความชื้นและระบายน้ำได้ดีโดยไม่จำเป็นต้องมีธาตุอาหาร สำหรับพืชจำพวกแคคตัสและไม้อวบน้ำ ดินผสมควรมีความโปร่ง ระบายน้ำและอากาศได้ดี โดยส่วนใหญ่แล้วดินผสมถุงที่วางขายในปัจจุบันมักมีความร่วนซุย แต่ธาตุอาหารน้อยดังนั้น การนำมาใช้จึงควรผสมปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมีร่วมด้วย เพื่อเสริมธาตุ-อาหารให้เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของพืช

ดินผสมทั่วไปเนื้อละเอียดร่วนซุยสีเข้ม หากนำไปใช้งานควรใส่ปุ๋ยคอกเพิ่ม

ดินปลูกแคคตัส เนื้อร่วนซุยผสมทรายเยอะจึงระบายน้ำดี

ดินหมักใบก้ามปู เนื้อดินโปร่งระบายน้ำและอากาศได้ดีมีธาตุอาหารสูง

ดินขุยไผ่เนื้อดินหนัก สีเข้มจับตัวเป็นก้อน แต่แตกร่วนง่ายเป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง

ดินผสมปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ควรเลือกที่มีสีเข้ม ร่วนซุย ความชื้นพอเหมาะ บางร้านจะเปิดถุงให้เราดูเนื้อวัสดุด้านใน ให้ดูว่าดินถุงยี่ห้อนั้นมีเนื้อดิน ไม่ได้เต็มไปด้วยส่วนเติมเต็มอื่นๆ เช่นขุยมะพร้าว ถ่าน และแกลบมากจนเกินไป ลองกำเบาๆ สังเกตว่าเนื้อวัสดุจะอัดตัวเป็นก้อนได้แต่แตกร่วนง่าย (ดินผสมปลูกพืชบางชนิดไม่สามารถนำข้อสังเกตนี้ไปใช้ได้ เช่น ดินแคคตัสดินปลูกบัว)

ทำดินผสมใช้เอง

             หากใกล้บ้านคุณมีแหล่งวัตถุดิบที่หาซื้อได้ง่ายราคาถูก ก็สามารถทำดินผสมใช้เองได้ คุณสมบัติของดินผสมที่ดีคือ โปร่ง ร่วนซุย อุ้มน้ำ และระบายอากาศได้ดี มีธาตุอาหารและจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อพืช นอกเหนือจากดินแล้วยังมีส่วนเติมเต็มซึ่งเราอาจแยกคุณสมบัติเด่นๆ ของวัสดุปลูกแต่ละชนิดได้ ดังนี้

ใบไม้ผุ เช่น ใบก้ามปูมีการระบายน้ำดีมีธาตุไนโตรเจนสูง

ปุ๋ยอินทรีย์ ได้แก่ ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก ช่วยให้วัสดุปลูกอุ้มน้ำได้ดี ร่วนซุยอากาศถ่ายเทได้ดีทั้งยังมีการปลดปล่อยธาตุอาหารให้พืชอย่างต่อเนื่อง

กาบมะพร้าวสับหรือขุยมะพร้าวหาง่าย ราคาไม่แพงช่วยให้วัสดุปลูกโปร่งและร่วนซุย ทั้งยังอุ้มน้ำได้ดี

ขี้เถ้าแกลบ หาง่ายราคาถูก น้ำหนักเบาเมื่อผสมกับดินทำให้ดินเบาระบายน้ำดี ใช้ผสมกับดินเหนียวทำให้ร่วนซุยมากขึ้น ใช้เป็นวัสดุปลูกกล้าพืชบางชนิดและปักชำแต่ควรล้างน้ำเพื่อให้ความเป็นกรดเป็นด่างลดลง

แกลบดิบ มีความพรุนสูงโปร่งเบา จึงถ่ายเทอากาศได้ดีขณะเดียวกันก็ช่วยอุ้มน้ำรักษาความชุ่มชื้นในดิน

             วัสดุที่นำมาใช้ก็ควรหาได้ง่ายในท้องถิ่น ราคาไม่สูงจนเกินไป เช่น ชานอ้อย เปลือกถั่วลิสง ซังข้าวโพด กากถั่วเหลืองแต่วัสดุบางชนิดก็ต้องระวังเรื่องคุณสมบัติเฉพาะตัวก่อนนำมาใช้เช่น ขี้เลื่อย เป็นวัสดุน้ำหนักเบา ราคาไม่แพงนัก และหาได้ง่ายแต่มีธาตุอาหารค่อนข้างน้อย ไม้บางชนิดอาจมีสารที่เป็นพิษกับพืช จึงควรหมักไว้นาน 10 - 14 สัปดาห์ก่อนนำไปใช้ กากตะกอนอินทรีย์จากโรงงานต่างๆ มักมีธาตุอาหารและความเข้มข้นค่อนข้างสูง จึงควรใช้ในปริมาณน้อยๆ หรือใช้ทดแทนปุ๋ยเคมีได้ในบางครั้งโดยนำไปตากให้แห้งก่อนนำไปใช้ และควรเลือกกากตะกอนที่ไม่มีสารเคมีหรือโลหะหนักปนเปื้อน ลองมองหาวัสดุรอบตัวมาดัดแปลงผสมลงในเครื่องปลูก ก็จะช่วยให้ลดค่าใช้จ่ายลงได้

สูตรดินผสม

• ไม้ประดับทั่วไป

สูตรที่ 1 ดินร่วน : ทราย : ใบไม้ผุ : ขุยมะพร้าว 1 : 1 : 1 : 1

สูตรที่ 2 ดินร่วน : ปุ๋ยคอก : ใบไม้ผุ 1 : 1 : 2

สูตรที่ 3 ดินร่วน : ปุ๋ยคอก : ปุ๋ยหมัก : แกลบดิบ 4 : 2 : 2 : 1

สูตรที่ 4 ดินร่วน : ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก : ขี้เถ้าแกลบหรือแกลบดิบ 3 : 1 : 1

• วัสดุปักชำ

ทรายหยาบ : ขี้เถ้าแกลบ 1 : 1

• เพาะเมล็ด

ทราย : ขุยมะพร้าว 1 : 1

Tips

1. การใช้ดินถุงสำหรับไม้กระถาง แนะนำให้นำมาคลุกเคล้ากับกาบมะพร้าวสับและปุ๋ยคอก เพื่อช่วยกักความชื้นและเพิ่มธาตุอาหารโดยใส่ปุ๋ยละลายช้าร่วมด้วย สังเกตว่า เมื่อใช้ไปสักพักวัสดุจะมีการยุบตัว ให้เติมดินผสมและปุ๋ยคอกเพิ่มเติม

2. หากดินในสวนมีคุณภาพไม่ดีนัก แนะนำให้ใช้ดินถุงปรับปรุงคุณภาพโดยกำหนดตำแหน่งแปลง จากนั้นขุดดินให้ลึกตามความต้องการเช่น ปลูกไม้พุ่มไม้คลุมดินให้ขุดลึก 25 - 40 เซนติเมตร ส่วนต้นไม้ใหญ่ขุดหลุมปลูกกว้างและลึกประมาณ 1 - 1.20 เมตร ให้ก้นหลุมแคบกว่าปากหลุมเล็กน้อย รองก้นแปลงหรือหลุมด้วยปุ๋ยคอกและปุ๋ยเคมี(สูตรเสมอ 15 - 15 - 15 หรือตัวกลางสูง 12 - 24 - 12) หว่านบางๆก่อนใส่ดินถุงลงไปหนาประมาณ 1 - 2 นิ้วแล้วจึงปลูกพืชตามลำดับ

3. หากดินถุงที่ซื้อมาเต็มไปด้วยวัสดุอื่นๆ มากกว่าเนื้อดินก่อนใช้งานแนะนำให้ผสมปุ๋ยคอกและเศษใบไม้แห้งเพิ่มเติมลงไปเพื่อช่วยปรับปรุงคุณภาพและเพิ่มธาตุอาหาร

ที่มา :

   http://www.baanlaesuanfair.com/Article.aspx?ArticleID=16#.U64_E_nj1qU